Zaćma – początkowe objawy, na które trzeba zwrócić uwagę

Zaćma, często określana także mianem katarakty, to schorzenie narządu wzroku polegające na częściowym lub całkowitym zmętnieniu soczewki oka – naturalnie przejrzystego elementu układu optycznego, który zmienia kształt w zależności od odległości, w jakiej znajdują się obiekty oglądane przez człowieka. Osoba dotknięta tym schorzeniem doświadcza znacznego obniżenia jakości widzenia, niemożliwego do skorygowania przy pomocy okularów i soczewek kontaktowych.

Można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje zaćmy – nabytą, spowodowaną oddziaływaniem czynników zewnętrznych, oraz wrodzoną, rozwijającą się w wyniku wrodzonych predyspozycji pacjenta. Jakie są objawy zaćmy? Kto jest najbardziej narażony na występowanie tej choroby?

Rozpoznawanie zaćmy

Zaćma jest chorobą, która może się rozwijać latami. W początkowym okresie często przebiega prawie bezobjawowo, nieleczona jest jednak w stanie prowadzić do prawie całkowitej utraty wzroku, tak że pacjent ma tylko światłopoczucie, z tego powodu tak ważne jest jej wczesne rozpoznanie.

Diagnostyka katarakty polega na:

• wywiadzie z pacjentem, pozwalającym stwierdzić występowanie typowych dla tego schorzenia zaburzeń widzenia,
• badaniu dna oka,
• badaniu w lampie szczelinowej.

Dla wczesnego rozpoznania choroby kluczowe jest zwracanie bacznej uwagi na objawy zaćmy w oku i odbywanie regularnych wizyt kontrolnych u lekarza okulisty.

Pierwsze objawy zaćmy

Początkowe objawy zaćmy mogą być trudne do zauważenia. Podstawowym symptomem tej choroby jest obniżenie jakości wzroku, które nie daje się skorygować przy pomocy narzędzi optycznych w postaci okularów i soczewek kontaktowych. Do objawów zaćmy oka należą ponadto:

• problemy z rozpoznawaniem kolorów,
• pogorszenie kontrastu,
• dwojenie jednooczne,
• zwiększona wrażliwość na światło i gorsze widzenie przy jasnym oświetleniu,
• olśnienie,
• krótkowzroczność soczewkowa.

Jeżeli katarakta ma charakter wrodzony, symptomy choroby mogą przybierać inną formę.

W wypadku pojawienia się pierwszych objawów zaćmy należy niezwłocznie udać się na kontrolę wzroku do lekarza okulisty.

Kto jest najbardziej narażony na występowanie zaćmy?

Na występowanie zaćmy nabytej narażone są przede wszystkim osoby w podeszłym wieku. Wariant wrodzony tej choroby może występować jednak także u dzieci.

Występowanie zaćmy nabytej

Zaćma nabyta występuje najczęściej u osób starszych, coraz częściej jednak można zaobserwować przypadki zachorowań u pacjentów w średnim wieku. Rozwój katarakty jest bezpośrednio związany z przebiegiem procesów starzenia, w wyniku których dochodzi do utraty elastyczności soczewki oka i w efekcie do jej zmętnienia.

Do występowania objawów zaćmy u dorosłych i seniorów przyczyniają się również:

• mechaniczne uszkodzenia soczewki oka,
• schorzenia metaboliczne, między innymi cukrzyca,
• schorzenia tarczycy,
• astma,
• jaskra,
• oddziaływanie substancji toksycznych,
• powikłania w wyniku przyjmowania niektórych leków, przede wszystkim preparatów sterydowych,
• palenie tytoniu,
• nieprawidłowa dieta.

Występowanie zaćmy wrodzonej

Katarakta wrodzona rozwija się przede wszystkim u osób z predyspozycjami genetycznymi. Do wystąpienia objawów zaćmy tego typu może również dojść w następstwie:

• zaburzeń chromosomalnych,
• retinopatii wcześniaczej.

a także niedożywienia matki w trakcie ciąży oraz przebycia przez nią chorób, takich jak różyczka, świnka czy też opryszczka, i zakażeń pierwotniakami toksoplazma gondii lub toxocaracanis.

Postępowanie w wypadku pojawienia się pierwszych objawów zaćmy

Jedynym skutecznym sposobem na eliminację zaćmy jest przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Polega on na:

• wykonaniu niewielkiego nacięcia na powierzchni gałki ocznej,
• rozbiciu naturalnej soczewki oka przy pomocy wprowadzonej do wnętrza gałki ocznej sondy,
• odessaniu rozbitej soczewki oka,
• wszczepieniu nowej soczewki wewnątrzgałkowej o parametrach optycznych dobranych do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Wielu pacjentów czeka z operacją zaćmy do momentu, w którym choroba zaczyna powodować poważne trudności w codziennym życiu, warto jednak rozważyć wdrożenie tego typu leczenia wcześniej.